Er zitten op zondag steeds minder mensen in de (protestantse) kerken. Logisch dat we ons zorgen maken. Houdt de kerk straks op te bestaan? Nee, zeggen de gemeenten langs de Hoogeveensche Vaart. Ds. Harry Klaassens schreef de musical ‘Het gaat door’, die in 2023 met groot succes werd opgevoerd.
De eerste christenen stelden zich al dezelfde vraag. Christus liep niet meer tussen hen rond en de vertrouwde leiders van de gemeenschap werden gevangengezet en vermoord. “Mijn collega Kees de Bruïne schreef in de jaren zeventig de musical ‘Witte stenen’,” vertelt ds. Klaassens. “Daarin vraagt de Romeinse advocaat Theofilus aan de evangelist Lucas of het nu allemaal afgelopen is met dat verhaal van Christus. Het antwoord is nee, hier is deel twee!” Deel twee, dat zijn de Handelingen van de Apostelen.
Actueel
Het taalgebruik van het origineel is inmiddels wat gedateerd, net als verwijzingen naar de actualiteit van de jaren zeventig. Harry Klaassens: “Wij kenden ds. De Bruïne goed en hadden het script van de musical. Toen ik afscheid zou gaan nemen van Erica en Klazienaveen, zeiden we: we gaan hem opvoeren!” Hij herschreef de musical en Grietje Velzing uit Klazienaveen zette met een team de productie in beweging.
Meer dan acteurs
Daarvoor waren niet alleen acteurs nodig. “We kwamen met de geïnteresseerden bij elkaar,” herinnert Grietje Velzing zich. “Mensen namen gedeelten op zich: een timmerman en een schilder voor de decorbouw, dames voor de kleding, mensen voor de PR, een regisseur, muziek… en een professioneel bureau voor licht en geluid.” Gelukkig konden ze rekruteren uit een grote groep: al een aantal jaar werken vijf gemeenten samen in het verband ‘Kerken met Vaart’. De musical was perfect voor zo’n samenwerking.
Mw. Velzing: “We vormden een kernteam, maar daarachter stonden veel meer mensen. Vanaf oktober 2022 gingen we iedere week oefenen. Eind maart en begin april 2023 hebben we de musical twee keer opgevoerd.” Van de opvoeringen werd ook een film gemaakt: een tastbare herinnering aan het project.
Video
Dat mag ook wel, want ‘Het gaat door’ heeft een bijzonder element: een compilatie van het kerkelijk leven in de eigen tijd, op de eigen plaats. De sceptische Theofilus vraagt zich in het verhaal af of de christelijke barmhartigheid wel een kans heeft om voort te bestaan. In antwoord daarop volgen foto’s en videobeelden van barmhartigheid en betrokkenheid in de Drentse gemeenten van nu: een actie voor de voedselbank, samen Avondmaal vieren, een Bijbelse reis. Als een andere gemeente de musical ook wil opvoeren – en dat kan! – wordt dat deel ingevuld met beelden uit de eigen gemeente of gemeenten. Grietje Velzing: “‘Het gaat door’ is actueel gemaakt, maar het Bijbelse verhaal blijft hetzelfde.”
Ook plaats voor woede
Maar zorgen om het voortbestaan van gemeenten zijn toch reëel? Is het niet wat naïef om te stellen dat het allemaal wel door zal gaan? Grietje Velzing denkt van niet. “In onze gemeente gaat het ook door, maar dan samen met andere gemeenten.”
“De musical is niet alleen enthousiast,” voegt Harry Klaassens toe. “Je moet wel openstaan voor het nieuwe. Theofilus twijfelt ook en er is plaats voor woede en negativiteit.” In antwoord op gelatenheid moedigt de musical aan om niet alleen naar binnen te kijken. Harry Klaassens: “Kijk wat er wel is! Niet alleen lokaal, maar kijk naar Taizé, een Duitse jongerenconferentie, een migrantenkerk, een pioniersplek.” Beelden uit die gemeenschappen vormen nog een hoopvolle videocompilatie in de voorstelling.
Saamhorigheid
De musical zelf bleek ook een beetje een positieve self-fulfilling prophecy te zijn. “Het project was ontzettend stimulerend voor het gemeenteleven,” vertelt Harry Klaassens. “De saamhorigheid groeide.”
Grietje Velzing: “Het wordt nog steeds geroepen: het gaat door! Door het predikantentekort zitten we nu vaker bij elkaar in de kerk, maar we hebben elkaar al leren kennen door de musical.”
Zo gaat het ook langs de Hoogeveensche Vaart dóór. Grietje Velzing: “Ik kreeg pas nog een berichtje van onze regisseur. Ze was iets leuks tegengekomen…”
Wilt u ‘Het gaat door’ opvoeren in uw gemeente?
Kerken met Vaart stelt gratis een totaalpakket beschikbaar dat bestaat uit een digitaal script, pdf-bestanden van de liederen (met pianobegeleiding), regieaanwijzingen, decoraanwijzingen, twee (voorbeeld)videofilms, pr-teksten en andere praktische materialen. Elke kerkelijke gemeente of groep kan er zo mee aan de slag. Geïnteresseerden kunnen een mailtje sturen naar hetgaatdoor@gmail.com om de materialen te ontvangen. Lees hier meer over de musical op de website van de PKN.
