Gegevens

Laatst bijgewerkt: woensdag 21 oktober 2020 14:28

Hartelijk welkom op de website van de classis Groningen Drenthe.

Christiaan Dekker benoemd tot Diaconaal consulent Oost Groningen »»
Nieuw: 'Verbinding' Uitgave van de Classis Groningen-Drenthe »» 
Kijk hier voor het overige nieuws »» 

 Ontboezemingen van de classis voorzitter 3.
Vrijheid van godsdienst versus misbruik van grondrechten.

Nu we opnieuw in een soort van lockdown terecht zijn gekomen valt eens te meer op het gemak waarmee kerkgenootschappen tot een uitzonderingsgroep worden gerekend. Moeten we daar wel zo gelukkig mee zijn? De vraag stellen is al bijna de vraag beantwoorden. Toch wil ik er nog wel even bij stilstaan, want religie neemt in onze maatschappij wel een bijzondere plaats in.

Cultuur, wetenschap en religie.
Onze samenleving kent drie peilers zonder welke we waarschijnlijk heel anders zouden functioneren. Dat zijn CULTUUR, WETENSCHAP en RELIGIE. Waarbij de volgorde er niet toe doet omdat ze alle drie een belangrijke rol spelen in ons leven. Welke van de drie de belangrijkste is wisselt met name vanuit de optiek waar we op dat moment mee kijken. In mijn visie zijn ze onlosmakelijk met elkaar verbonden en is er geen vaste rangorde, ook al kan die rangorde individueel wel worden aangebracht.
In de afwegingen rond covid-19 speelt de wetenschap wel de hoofdrol, de cultuur is daaraan ondergeschikt, maar hoe ligt het met de religie. Een deel van de religieus betrokken mensen beroept zich op de grondwet die vrijheid van Godsdienst garandeert. Op grond van die vrijheid zou het juridisch niet mogelijk zijn een beperking op te leggen. Daar begint het volgens mij te schuren. Is de 1,5 meter afstand regel dan geen beperking? Daar lijken alle kerken zich wel aan te willen houden. Wat is dan het wezenlijke verschil met een beperking in het aantal mensen dat tegelijkertijd in een ruimte aanwezig mag zijn. Kennelijk zijn sommige beperkingen wel en andere niet geblokkeerd door het recht op Godsdienstvrijheid. Het is dus geen grondrecht dat altijd kan worden toegepast. En iets verder van huis, de Sharia is voor een aantal fundamentele Moslims een essentieel onderdeel van hun religieus besef. Ik zie echter niemand binnen het politiek spectrum die claimt dat onder het grondrecht van vrijheid van Godsdienst binnen Nederland de Sharia zou worden getolereerd onder het argument dat dat onderdeel is van de religie en dus niet beperkt zou mogen worden onder de wet. Wat beweegt politici dan om daar bij de aantallen ineens met een wijde boog omheen te lopen?
De cultuursector, een van de drie peilers van onze samenleving wordt zonder aanzien des persoons zwaar getroffen door de partiële lockdown. Hoewel we dat allemaal bijzonder betreuren accepteren we die beperkingen wel. Er wordt veel geprotesteerd tegen de maatschappelijke schade die daarbij optreedt, maar het algemeen belang weegt hier zwaarder hoe moeilijk we dat ook vinden.

Mogen we ons beroepen op een God die voor ons zorgt?
Hoe zou dat nu werken in het brein van die mensen die toch met grote aantallen naar de kerk gaan. Ik kan mij niet goed voorstellen dat die alles maar op zijn beloop laten. Is dat vertrouwen op Gods bescherming ? Zou God zich dan toch laten chanteren ? En hoe moet ik dan de verzoeking van Jezus op de berg zien, waarbij het kwade hem zegt dat hij best van de berg kan springen als God hem toch beschermt. Het voorbeeld dat Jezus hier geeft laat zien dat dit soort “verzoekingen” niet gevolgd zou moeten worden. Dat we bewuste risico’s niet moeten opzoeken.

Kan de lofprijzing slechts zingend gaande gehouden worden?
En dan dat zingen. Ik begrijp de redenering wel dat de lofprijzing moet doorgaan. Alleen, sinds wanneer doen we dat zingend. De laatste 100 jaar of meer zeker, maar daarvoor? Er was ooit en tijd dat muziek in de kerk als duivels werd gezien. De eerste orgels in de kerk kregen als scheldnaam “fluitenkast van de duivel”. Toen werden er alleen psalmen gezongen. Op hele noten. De gezongen lofprijzing maakt dus zeker geen deel uit van de begintradities van de kerk. Begrijp me goed, ik vind zingen heerlijk, kan er erg van genieten. Gemeentezang ontroert me. Maar om het op te voeren als onlosmakelijk onderdeel van de eredienst waarbij niet mogen zingen een aantasting van ons grondrecht is ?

De kerk staat niet los van de maatschappij, maar er midden in. 
Er is voor mij nog een overweging die een rol zou moeten spelen. Dat is de beeldvorming die nu in de media ontstaat dat kerkelijke mensen het niet zo erg vinden dat anderen met een extra risico worden opgezadeld. Het beeld van de kerk in onze huidige maatschappij is zeker niet alleen maar positief. Door dit soort vreemde uitzonderingen wordt het niet positiever. Het zou de leiding van onze PKN sieren wanneer ze nadrukkelijk stelt dat de PKN zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en dringend oproept om zich te houden aan zowel de 1,5 meter regel als de aantallen beperking als het advies geen gemeentezang te laten plaatsvinden. Dat is natuurlijk teleurstellend voor velen. Ook voor mij. Maar de huidige reacties zijn dan ook wel erg gericht op voortzetten van wat we een traditie noemen. Daarbij vergeten we voor het gemak maar even dat ook de liturgie in onze kerken al vanaf het prille begin aan vele veranderingen onderhevig is geweest.
Maar nu, in onze maatschappij ten tijde van beperkingen als gevolg van een ernstige pandemie een uitzondering maken voor de kerken op grond van het recht op Godsdienst vrijheid riekt voor mij toch naar misbruik van een wetsartikel dat voor deze omstandigheden niet van toepassing zou moeten zijn.

Henk van Dijk,
voorzitter classis Groningen-Drenthe.