Er is veel gaande in de wereld om ons heen. Terwijl we in onze streken genieten mogen van de zomervakantie en jong en oud bezig is met recreatie op allerlei plaatsen, is de regering van ons land demissionair en heeft de Staten-Generaal wekenlang vakantie. De problemen zijn groot en talrijk, maar oplossingen laten op zich wachten. Groepsbelangen en eigen belangen maken het moeilijk om beslissingen te nemen waar de meerderheid en de minderheden mee verder kunnen.
Ds. Simon Bijl, emerituspredikant
Illustratie: Herman Focke. Verschenen in De Bazuin, jaargang 70 (1987), nr. 37 (25 september). Collectie: Katholiek Documentatie Centrum, Nijmegen
In de jaren tachtig van de vorige eeuw organiseerden de kerken onderlinge gesprekken in het zogenaamde ‘conciliaire proces’. Ook toen stond het milieuvraagstuk centraal. Samen werd gezocht naar manieren van leven waarbij de natuur zo min mogelijk schade zou oplopen. Consuminderen was een van de toverwoorden. Met acht miljard mensen op deze aarde kunnen leven en wonen vraagt om passende maatregelen, waarbij het stikstofvraagstuk een hoofdrol speelt. De kerk gaf mensen de ruimte om zorgen te delen omtrent de toekomst van onze aarde. Het woord ‘rentmeesterschap’ kwam vaak aan de orde.
Toen liet de kerk niet alles aan de politici en de bedrijven over, maar luisterde, zocht mee en kwam tot conclusies die nog steeds waardevol kunnen zijn bij dit onderwerp.
De stilte van nu vind ik beangstigend. Juist nu zouden de kerken zich uit moeten spreken en mensen moeten motiveren te werken aan een toekomstbestendige samenleving. Grote veranderingen zijn noodzakelijk om de aarde en haar bewoners een toekomst te geven. Samen zullen we de kosten moeten dragen. Samen zullen we werken aan een toekomst voor volgende generaties.
In diezelfde tachtiger jaren waren de kerken bezig met het vredesvraagstuk. Grote massa’s kwamen op de been om op te roepen tot ontwapening en te werken aan het beëindigen van de alsmaar voortdurende Koude Oorlog. Groot was de opluchting toen de muur tussen Oost en West viel. Een nieuwe toekomst leek geboren. Maar de afgelopen jaren is diezelfde tegenstelling gebruikt om een zogenaamde militaire operatie te rechtvaardigen. Onze vrijheden worden gezien als een bedreiging voor vele dictaturen elders.
Laat de kerken plaats bieden aan mensen om met elkaar ook hier te zoeken naar wegen die leiden kunnen naar vrede. Een gebed om vrede elke zondag is een begin van beter anders. Als wij nu zwijgen, moeten de kerken later excuses maken. Maar dan is het laat, te laat misschien…
Dit artikel verscheen eerder in Kerk in Stad 15 op 1 augustus 2023 – kerkinstad.nl