VERBINDING Oekraïense vluchtelingen in Schoonebeek
Leo Polhuijs en Bert Kolkman
Familie Hubariev vond onderdak in Schoonebeek: “We denken erover om hier een huis te bouwen”
Ze zaten acht dagen in een schuilkelder uit angst voor de bombardementen. Toen ze er eindelijk uit konden, wilden ze maar één ding: zo snel mogelijk weg van de oorlog.
Het is vader Vadym Hubariev, moeder Inna Hubarieva en de dochters Sophia, Taisiia en Rosa uit Oekraïne gelukt. Ze zitten veilig in Schoonebeek, samen met het hondje Porter. Marinus en Riet Sliekers gaven graag gehoor aan de oproep vluchtelingen op te vangen, zoals die onder meer werd gedaan door de Protestantse Gemeente Schoonebeek.
Marinus: “Ik ben geen lid van de kerk maar geloof wel in God en vind dat je vanuit je geloof goed moet doen. Daarbij hoort ook dat je anderen in nood helpt.” Marinus, voorheen jarenlang leidinggevende bij de regionale politie, was eerder betrokken bij hulpacties voor Hongarije. “Uit die tijd kende ik Kathleen Kovacs, die begin maart een transport met diervoeders naar Oekraïne verzorgde en contact zou kunnen leggen met vluchtelingen.”
Bord
Inna herinnert zich nog goed dat ze Kathleen zag op het station van de Hongaarse hoofdstad Boedapest, waar de familie na dagenlang reizen aankwam. “Het eerste stuk reden we met onze elektrische auto, de rest per trein. Kathleen had een bord bij zich waarop stond dat ze een gezin van vijf personen zocht voor Nederland. Ze kocht treinkaartjes en via onder meer Frankfurt reden we naar Lingen, waar Marinus ons afhaalde. We hadden dagenlang niet geslapen en waren helemaal kapot.”
De familie komt uit een voorstadje van het zwaar gebombardeerde Charkov. Inna had een kapsalon en was makelaar, Vadym was ict’er en werkte in de maritieme sector. De dochters zitten op school en spreken al een klein beetje Nederlands. “Goe-den-morgen…’” klinkt het tijdens het interview.
Marinus: “Wij hebben ons als opvangadres aangeboden omdat we een groot huis hebben. De familie woont boven en heeft een eigen woonruimte en badkamer. Zo heeft iedereen voldoende privacy. Eten doen we samen, heel gezellig. We hebben heel goed contact.”
Volkslied
De Protestantse Gemeente Schoonebeek heeft contact met de vluchtelingen. Zo was de familie aanwezig tijdens het benefietconcert in de kerk in mei, waar Taisiia bezoekers ontroerde met het zingen van het Oekraïense volkslied. Inna werkt inmiddels als kapster in een schoonheidssalon in Schoonebeek, Vadym in een garage in Coevorden. “We hebben gelukkig contact met onze achtergebleven familie,” zegt Inna. “Hoe we onze toekomst zien? We denken erover om een huis te bouwen in Schoonebeek…”
Oekraïnewerkgroep Protestantse Gemeente Schoonebeek: “Ga niet zomaar spullen inzamelen en stel vast wie er verantwoordelijk is”
Nadat Rusland begin dit jaar Oekraïne was binnengevallen, richtte de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Schoonebeek een werkgroep op die vluchtelingen helpt. Na een half jaar maken de leden de balans op.
Eén van de eerste conclusies is dat je het beste vraaggestuurd kunt werken. “Er kwamen via gemeenteleden en anderen heel veel spullen binnen. Geweldig natuurlijk, maar ons advies is om niet zomaar in het wilde weg van alles te verzamelen. Misschien zijn sommige spullen helemaal niet nodig.” Een andere belangrijke conclusie is: stel vast wie eindverantwoordelijk is als het gaat om vluchtelingenopvang.
De werkgroep bestaat uit Bert Kolkman (diaken), Leo Pekelsma (voorzitter College van Kerkrentmeesters), Carl Weelink (voorzitter kerkenraad), Henk Elzing (ouderling pastoraat), Willem van Engelenhoven (ouderling vorming en toerusting) en Aukje Nakken (diaken).
Kaarsje
Een van de eerste acties betrof het inzamelen van hulpgoederen, die via Polen Oekraïne bereikten. In mei werd in de kerk een benefietconcert gehouden met een collecte. Ook werd een gedenkhoek ingericht waar je een kaarsje kon aansteken. Willem van Engelenhoven: “Ook al is daar niet zo veel gebruik van gemaakt, we wilden iedereen de gelegenheid geven, zijn of haar emotie te uiten.”
De werkgroep deed ook een oproep voor opvangadressen. In Schoonebeek zijn inmiddels twee Oekraïense gezinnen ondergebracht. De vluchtelingen die bij de familie Meijering onderdak vonden, hebben veel hulp gekregen. Zo heeft de werkgroep de woning schoongemaakt en ingericht met spullen die vooral door gemeenteleden werden aangeleverd. De gemaakte kosten werden betaald uit een fonds dat door de diaconie is ingesteld.
Verantwoordelijkheid
Carl Weelink: “Toen we van het gezin hoorden, hadden we drie dagen de tijd om voor de inrichting te zorgen. In het begin was het onduidelijk wie de eindverantwoordelijkheid had. De burgerlijke gemeente bemoeide zich ermee, Takecarebnb, het Rode Kruis, het Leger des Heils… Een belangrijke aanbeveling aan andere kerken is dan ook: houd goed contact met de burgerlijke gemeente en stel vast wie verantwoordelijk is.”
Ook Henk Elzing meldde zich aan als opvangadres. “Ook al is daar in mijn geval nog geen gebruik van gemaakt, ik wil graag mijn verantwoordelijkheid nemen als het gaat om mensen in nood. Door opvang te bieden kun je concreet iets doen in je eigen woonplaats.”
Wim van Engelenhoven: “Ook als ik geen christen zou zijn, zou ik hulp bieden.”
Jan en Sara Meijering zijn blij met familie Khomsi Kak: “We hadden het niet beter kunnen treffen”
Mohammed Khomsi Kak, zijn zonen Samir en Nasim en zijn vrouw Natalia Nikitina zitten in de tuin van Jan en Sara Meijering. Het is een vredige zomeravond, een heel verschil met de nachtmerrie waarin de Oekraïense familie begin dit jaar belandde.
Het gezin woonde in de buurt van het zwaar getroffen Charkov. Natalia was tandarts, Mohammed dreef een aantal kledingzaken, bijgestaan door zijn zonen. De bedrijfspanden en de buurt zijn verwoest. “We hebben het even aangezien en zijn toen gevlucht.”
Vlak na het uitbreken van de oorlog zaten Jan en Sara televisie te kijken. Sara: “We zagen de vreselijke beelden en keken elkaar aan. Ik zei tegen Jan: ‘Wij hebben een groot leeg huis, dus…’”
“Onze boerderij werd vroeger voor de helft verhuurd. De laatste tijd stond het verhuurgedeelte leeg. We belden de gemeente maar er gebeurde eigenlijk niet zoveel,” zegt Jan in plat Drents. “Later kwam er iemand van Takecarebnb, maar ook daarna bleef de situatie vaag.”
Formulieren
De zaak kwam in een stroomversnelling toen de Meijerings contact zochten met Carl Weelink, voorzitter van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Schoonebeek. Sara: “Hij heeft ons geweldig geholpen met het invullen van online formulieren.” De kerkelijke werkgroep Oekraïne maakte de leegstaande woning schoon en richtte deze in met meubels. “Als we vragen hebben, gaan we naar Carl. Verder hebben we geen hulp nodig.”
De familie maakte een lange reis, samen met hun twee honden en twee katten. “In Polen was de opvang te duur en niemand wilde huisdieren. We reden door naar Nederland en na een kort verblijf in Ter Apel en een paar dagen in een vakantiepark konden we naar Schoonebeek.”
Klik
De Meijerings zijn erg ingenomen met hun Oost-Europese gasten. “Fijne mensen, heel sociaal,” oordeelt Jan. “Ze zijn altijd bereid om te helpen met een klusje. Er was meteen een klik. We hadden het niet beter kunnen treffen. Het is hier ook groot genoeg om elkaars privacy te respecteren.”
Sara: “Ondanks de taalbarrière begrijpen we elkaar goed. We laten het aan henzelf over of ze iets willen vertellen over wat ze hebben meegemaakt.”
Wasserij
Mohammed en Natalia werken inmiddels in een wasserij in Emmen. “We moeten vroeg opstaan, maar verdienen in elk geval geld.” Samir volgt een online ict-opleiding, Nasim zit op het Esdalcollege in Emmen.
Samir: “Het is nog lang niet veilig genoeg om terug te gaan. Voorlopig zullen we blijven.” Jan en Sara: “Mooi dat we op onze leeftijd nog iets voor een ander kunnen betekenen.”
Dit artikel staat in het classisblad: Verbinding. Lees het hele blad digitaal hier.