Nieuwsbrief 2 – 2024, week 13
Classis Groningen-Drenthe op weg naar duurzaam gemeente-zijn
www.classisgroningendrenthe.nl
Classispredikant ds. Ellen Peersmann
E-mail
T 06 – 58 01 52 61
Scriba Leny de Zeeuw
E-mail
Post: Binnenes 9-b, 7981 BK Diever
Preses Henk van Dijk
E-mail
T 06 – 58 01 52 61
Regiopredikant ds. Heleen Maat
E-mail
T 06 – 20 36 62 25
Meditatie: Kijken met andere ogen
Matteüs 28:7 ‘Hij is opgestaan uit de dood en dit moeten jullie weten; Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zul je Hem zien’
Met Pasen gaat het om dat andere kijken. De bijbelschrijvers gebruiken niet voor niets zo vaak het woordje ‘zien’ in hun verhalen. ‘En zie, dit is de plaats waar hij gelegen heeft. Ga nu snel naar zijn leerlingen en zeg hun: ‘Hij is opgestaan uit de dood, en dit moeten jullie weten: en zie, hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zul je hem zien.’ We mogen vanaf Pasen met andere ogen leren kijken naar onze werkelijkheid.
Het blijven natuurlijk vreemde dingen die gebeurd zijn: een verschijning van een engel, de aardbeving als begeleiding van die verschijning, de mededeling dat Jezus is opgewekt, terwijl het hoe van die opwekking ons niet wordt verteld. Het tenietdoen van de dood blijft een geheimenis, maar ondanks al onze verwondering, verbazing en vragen kunnen we, door er met nieuwe ogen naar te zien, dit doortrekken naar ons eigen bestaan, naar de veranderingen binnen de kerk, naar de toekomst.
Alles wat gebeurd is, wat nu gebeurt en nog gebeuren zal staat in het teken van het paasverhaal. Dat moet ons hoop geven en het inzicht dat alles uiteindelijk ten goede komt. Dat God weet wat wij zoeken en het ons op Zijn eigen, wonderbaarlijke wijze zal geven.
Zien mogen we, vanaf paasnacht met nieuwe ogen.
Ogen die anders kunnen zien, met een tweede blik. Ogen vol van hoop en vertrouwen.
God weet van ons zoeken en worstelen en vragen, maar laat een nieuw begin zien.
Dat geeft hoop, dat geeft troost.
De Heer is waarlijk opgestaan. Halleluja!!
Gezegende Paasdagen.
Ds. Ellen Peersmann
Uit de classis: de scriba stelt zich voor
Ik ben Leny de Zeeuw, woonachtig in Diever en ouderling met bijzondere opdracht, namelijk scriba van de Classis Groningen-Drenthe. Ik ben scriba sinds 2021, nadat mijn man de taak van classisscriba moest opgeven vanwege de ziekte van Parkinson.
Als scriba ben ik lid van het moderamen samen met classispredikant ds. Ellen Peersmann en met classisvoorzitter Henk van Dijk. Ik stel de agenda op voor de vergaderingen van het (breed) moderamen en van de classicale vergaderingen.
De meeste contacten zijn met de gemeenten in de classis – 184 (wijk)gemeenten – en met de dienstenorganisatie. Dat betekent veel post; die komt tegenwoordig binnen via de e-mail. Het is belangrijk om dat goed bij te houden. Ik streef ernaar om een mail binnen 48 uur te beantwoorden. En als iets haast heeft kan men mij ook bellen. Ik zie mijn taak van scriba als ondersteuning van gemeenten, maar als scriba ben ik ook betrokken bij de kerkordelijke taken van het breed moderamen zoals het beroepen van een predikant, vrijstelling van predikanten, samengaan van gemeenten, opheffen van gemeenten, kennisneming van plaatselijke regelingen, e.d.
Het werk van scriba is leuk om te doen en zeer afwisselend. Ik ontleen plezier aan het werk in de omgang met mensen, het collegiaal overleg in het moderamen en breed moderamen en de contacten met de gemeenten.
Ik reis graag. Samen met mijn man heb ik al vele landen mogen bezoeken en kennis gemaakt met vele culturen. Het reizen is nu anders door de beperkingen van mijn man, maar we denken in kansen, niet in wat we niet meer kunnen.
Het beleidsplan… en dan?
Wat is de bedoeling van die regionale ‘steunpunten’?
In gesprekken met kerkenraden komt regelmatig ongerustheid aan de orde over het overdragen van bevoegdheden aan een ‘regionaal steunpunt’ dan wel een ‘regionale kerkenraad’. Er zijn twee soorten bezwaren:
- Die staan veel te ver van ons af, weten totaal niet wat onze gemeente nodig heeft.
- Die gaan straks allerlei besluiten nemen over hoe wij gemeente moeten zijn van achter de tekentafel.
Beide opmerkingen zijn goed te begrijpen maar gelukkig ook onjuist. Waar we met zijn allen last van hebben is dat het begrip regionale kerkenraad begrijpelijkerwijs uitgaat van de taken en bevoegdheden van de kerkenraden zoals we die nu kennen. Dat is zeker niet de bedoeling van het breed moderamen. Misschien kunnen we beter spreken over een ‘kerkenraad nieuwe stijl’.
Wat voor de plaatselijke gemeente van belang is, is met name waar deze kerkenraad nieuwe stijl geen bevoegdheden moet krijgen die liggen bij de plaatselijke gemeente, bij de vierplek die we in stand hopen te houden. Dat is met name hoe we op lokaal niveau het kerkelijk leven vorm willen blijven geven. Die bevoegdheid blijft in onze denkwereld volledig bij de plaatselijke gemeente liggen.
Ook de wijze waarop we de beschikbare middelen gebruiken wordt bepaald door de plaatselijke gemeente dan wel de plaatselijke commissie die dat namens de gemeente regelt. Daarin verschilt het niet van de huidige werkwijze.
Waar we nog geen goed zicht op hebben is welke middelen de plaatselijke gemeente in de nieuwe situatie heeft. Zijn dat alleen de inkomsten uit collectes en kerkbalans, zo nodig aangevuld met onttrekking aan de eigen reserves? Soms is dat wel erg veel en blijft er daardoor te weinig over om het materiële beheer samen goed uit te voeren. In andere gemeentes is dat misschien wel te weinig, omdat kerkbalans niet genoeg opbrengt en er geen reserves meer zijn. Dan zou de onderlinge solidariteit een oplossing moeten kunnen bieden, maar ook weer niet altijd.
Vragen waar veel verschillende oplossingen voor bedacht kunnen worden. Dat gaan we ook doen, in samenspraak met kerkenraden oude stijl en zo mogelijk gemeenteleden. Hebt u ideeën of suggesties, wij nemen ze graag in ontvangst om met elkaar de meest passende oplossingen te vinden.
De kerkenraad nieuwe stijl zal zich vooral met beheer en personeelszaken moeten bezighouden. Dat zal, overigens net als nu al in veel gemeentes het geval is, deels door professionals plaatsvinden. Maar die worden dan wel aangestuurd door de vrijwilligers van de kerkenraad nieuwe stijl. Vrijwilligers die net als nu voortkomen uit de gemeentes en voor een bepaalde periode bereid zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid op zich te nemen. Voorgedragen door leden van de plaatselijke gemeente. Gelukkig geen zes of meer per gemeente, maar maximaal één per gemeente.
Wat nog niet duidelijk is: of alle beheer naar die kerkenraad nieuwe stijl gaat. Als het aan mij persoonlijk ligt niet. Het vervangen van een kapotte deur, het repareren van een lekke dakgoot, het vrijwillig onderhoud van de begraafplaats zullen hoop ik zaken blijven die de lokale gemeente binnen nog te bepalen financiële grenzen zelf blijft afhandelen. Volgens een toegekend budget of op declaratiebasis aan de kerkenraad nieuwe stijl.
De hoofdlijnen van de toekomst beginnen vaag zichtbaar te worden, de details vergen nog veel aandacht, foute besluiten en correcties daarop. Zolang we zicht blijven houden op handhaving van zoveel mogelijk vierplekken en bereid zijn onderlinge solidariteit steeds meer als startpunt te omarmen, zie ik toekomst voor de kerk.
Welke toekomst dat is? Daarnaar ben ik net zo nieuwsgierig als de lezers van dit stuk.
Welke toekomst dat is? Daarnaar ben ik net zo nieuwsgierig als de lezers van dit stuk.
Henk van Dijk, preses
Op weg naar duurzaam-gemeente zijn: het classisteam
Financieel beleidsondersteuner (FiBo) Theo Trox
Adviseur Dienstverlener Evelien Vrolijk
Regiopredikant ds. Heleen Maat
Als classis hebben we een prachtig beleidsplan dat wegen geeft om toekomstbestendig te gaan. Ondertussen denken we na hoe we ‘handen en voeten’ geven aan dit plan. Daarom stel ik u met trots voor aan het classisteam: Classispredikant ds. Ellen Peersmann, Adviseur Dienstverlening Evelien Vrolijk, Financieel Beleidsondersteuner Theo Trox en Regiopredikant ds. Heleen Maat.
Het afgelopen jaar is er vanuit de Dienstenorganisatie in Utrecht, in samenwerking met afvaardiging uit alle classes, gezocht hoe gemeenten meer ondersteuning in hun vragen rondom hun voortbestaan kunnen ontvangen. Om die toekomstbestendige ondersteuning zo goed mogelijk en voor langere tijd te waarborgen, is het classisteam opgericht. De Classis Groningen-Drenthe is, samen met de classis Delta, een van de eerste waar zo’n team recent aan het werk is gegaan. De leden van het classisteam zullen gezamenlijk en gelijkwaardig optrekken, maar verschillende accenten leggen.
Theo zal het financiële deel voor zijn rekening nemen. Ellen zal het theologische en bestuurlijke deel leiden. Evelien richt zich voornamelijk op de processen en zorgt ervoor dat we als team goed inzicht krijgen in de situatie van de gemeenten. Heleen brengt haar opgedane kennis en expertise als interim-predikant in en begeleidt de gemeenten naar regionaal werken.
We denken dat er meerdere wegen zijn om gemeenten toekomstbestendig te ondersteunen, maar alle wegen zullen gerelateerd zijn aan het beleidsplan ‘Op weg naar duurzaam gemeente-zijn’. Als classisteam willen we samen met u goede keuzes maken voor het voortbestaan van uw gemeente waarbij we geloven dat het Gods kerk is en Zijn toekomst.
Ds. Ellen Peersmann
Op weg naar duurzaam-gemeente zijn: regio-overleg
In overleg met het classisteam heb ik een gesprek gehad met de gemeenten Eelde-Paterswolde, Roden-Roderwolde, Peize, De Edenhof-Een en Noordlaren-Glimmen. Evelien Vrolijk, lid classisteam, was mee. De gemeenten hebben met mij kennis kunnen maken, ik met hen en zij met elkaar. Aan de hand van 1 Johannes 4:7-16 spraken we over Gods Liefde en over de onderlinge liefde. Daarbij dachten we ook aan de liefde die gemeenten voor elkaar kunnen voelen. Kunnen we vanuit die Liefde elkaar misschien helpen om toekomstbestendig te werken? In solidariteit met elkaar een regio vormen van gemeenten, die zelfstandig blijven maar ontlast worden van bestuurlijke en kerkordelijke taken? Met die vragen zijn de gemeenten weer naar huis gegaan. Het was een bemoedigende avond waarin de ontmoeting centraal stond. Ik kijk uit naar de tweede avond!
Ds. Ellen Peersmann
De Classis Dichterbij: op bezoek bij de PG Emmen
Op 7 maart hadden we een classisvergadering en waren we te gast bij de Prot. Gem. Emmen. Drie kerkelijk werkers in de werkgemeenschap Emmen verzorgden ieder een inleiding en vertelden enthousiast over hun werk.
Jedidjah de Haan is kerkelijk werker voor de jeugd, gericht op de kinderen van 0-12 jaar, tieners van 12-20 jaar en jonge gezinnen. Als jongerenwerker houdt ze zich bezig met twee vragen: Is de kerk nog steeds relevant voor jongeren en voelen de jongeren zich thuis in de gemeente? Ze werkt vanuit zes kernwaarden: 1) Jezus’ boodschap staat centraal; 2) geef leiderschap aan jongeren; 3) wees relevant voor de jongeren van vandaag; 4) werk aan een warme gemeenschap; 5) geef de jeugd en gezinnen in alles aandacht en 6) leef je in. Deze kernwaarden zijn beschreven in het boek Samen jong van Sabina van der Heijden, Vincenza la Porta en Jan Wolsheimer.
Jedidjah vertelt: ‘Ik leid gezinsdiensten, kerk op schoot tot 5 jaar en kliederkerk. Naar het voorbeeld van het Leger des Heils ben ik in Emmen-Zuid een open inloop begonnen voor jongeren: iedere donderdagmiddag voor de jeugd, ontmoeting, spelletjes doen, samen wat eten en waar ze ook iets van normen en waarden leren. Regels staan op de muur. Naast ontmoeting, gezelligheid met vrienden, is er ook ruimte voor verhalen uit de Bijbel. Mijn boodschap is: jongeren zoeken ontmoeting en ze zoeken naar zingeving, dus het contact met de jongeren is zeker relevant.’
José Luimes is pionier en houdt zich bezig met twintigers die geen verbinding (meer) hebben met de kerk. Ze begeeft zich buiten de kerkmuren. Er zijn veel twintigers in de regio: José legt contact met scholen voor voortgezet onderwijs en Hogeschool Emmen. Uit die gesprekken heeft ze gemerkt dat jongeren behoefte hebben aan plekken voor zingeving, maar niet in de kerk. Daarom hebben de protestantse kerken in Emmen het initiatief genomen tot de oprichting van een pioniersplek in Emmen. Afgelopen week is de pioniersplek Stadsoase Emmen geopend: een plek voor twintigers voor ontmoeting, zingeving en spiritualiteit in het centrum van Emmen. Er lopen nu drie groepen. José’s drive is dat ze plekken wil creëren waar Gods licht zichtbaar is in een samenleving die steeds individualistischer wordt. Het initiatief van de pioniersplek wordt gedragen door de Protestantse kerk Emmen. Ds. Gerben Kajim is lid van het team.
Dineke van Oort is één dag in de week werkzaam als pastoraal medewerker voor de Ichtuskerk en twee dagen voor projectpastoraat voor de hele PG Emmen. In de advertentie werd gezocht naar iemand die na wil denken over projecten PG Emmen-breed, met en voor ouderen. Dineke is begonnen met kennismaking met de verschillende wijken en het bijwonen van activiteiten. Bij die ontmoetingen merkte ze dat er weinig aandacht was voor het proces van ouder worden. Wat betekent het dat je ouder wordt, dat je binnenkort met pensioen gaat? Hoe voelt dat, hoe doe je dat? Dineke heeft het initiatief genomen tot de oprichting van een pionierscafé: ze nodigt ouderen een keer per maand uit op verschillende locaties in Emmen. Die bijeenkomsten hebben altijd een thema en dat thema heeft altijd te maken met ‘bewust ouder worden’. Hoe de balans/wijsheid tevinden bij het ouder worden als het gaat om eindigheid, stilte, eenzaamheid, relaties met kinderen/kleinkinderen? Door het bespreekbaar te maken. Zo heeft prof. Frits de Lange een lezing gegeven over de wijsheid van de tweede levenshelft. De monnik uit het Tibetaans museum Emmen heeft verteld hoe de Tibetanen kijken naar ouderen.
De volgende classisvergadering is op 16 april en dan zijn we te gast bij de gemeenten in de ring Westerkwartier, Groningen. We kijken uit naar deze ontmoeting. De classisvergaderingen zijn openbaar. Van harte welkom.
Beroepen en meer
Mutaties:
- Ds. T. Beekman heeft op 11 februari jl. afscheid genomen van de Hervormde gemeente Tiendeveen-Nieuw Balinge wegens vertrek naar de Hervormde gemeente Sommelsdijk.
- Emerituspredikant Ds. J. (Janna) Wesselink te Sneek is op 26 januari jl. overleden. Zij was predikant van de Protestantse gemeente Ruinen van 2004 tot 2010.
- Ds. E. (Elly) van der Meulen te Erica is op 10 maart jl. verbonden aan de Protestantse gemeenten Ter Apel en Valthe en Valthermond.
- Ds. J.A. (Sjaak) van den Berg (IZB Amersfoort) wordt op 5 mei a.s. verbonden aan de Hervormde gemeenten Bedum en Onderdendam.
- Ds. N.F.L. (Nico) de Leeuw, predikant Hervormde gemeente Oude-Pekela (Julianakapel) en Protestantse gemeente Assen (Sionsgemeente) heeft het beroep aangenomen naar de Hervormde gemeente Sirjansland.
- Ds. Y.R.M. (Yorick) Breemes, predikant Gereformeerde kerk Hollandscheveld, heeft het beroep aangenomen naar de Protestantse gemeente Nijverdal.
- Ds. Th.L. (Lambert) van der Weide, predikant Protestantse gemeente Scharmer-Harkstede, heeft het beroep aangenomen naar de Protestantse gemeente Coevorden. Hij neemt op 31 maart a.s. afscheid in de Graankorrel in Harkstede.
- Ds. E.J. Hefting (Evert Jan) te Sexbierum is op 8 maart jl. overleden. Hij was predikant van Protestantse wijkgemeente De Weide Hoogeveen van 2002 tot 2014.
Nieuws van de landelijke kerk
Jaarthema PKN 2024-2025: Als nieuw!
Het komende jaarthema van de Protestantse Kerk luidt: ‘Als nieuw! Leven in het licht van Gods Koninkrijk’. Het daagt uit om verantwoordelijkheid te nemen voor de medemens en voor de schepping. Met dit thema worden kerken aangemoedigd om verantwoordelijkheid te nemen voor de medemens, de schepping en de samenleving. Hier zullen ook materialen voor aangeleverd worden, waarin de volgende onderwerpen terugkomen:
God dienen in het leven van alledag
Bidden, thuis en in de kerk
Zingen en vieren
Het jaarthema is inhoudelijk gebaseerd op het hoofdstuk ‘Van U is het Koninkrijk’ uit de visienota van de Protestantse Kerk. Scriba René de Reuver zegt daarover: “We bidden om de komst van het koninkrijk van God. Tegelijkertijd weten we door het woord van Jezus dat het koninkrijk nabij is, onder ons, hier en nu. Het is overal waar Jezus zich laat vinden en wij ons door Hem laten vinden. Dit vraagt om de levenskunst van scherp zien en onderscheiden waar het op aankomt. Zoals Paulus zegt: ‘Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.’ Deze levenshouding daagt ons uit om ‘als nieuw’ te leven. Door te bidden, te zingen, te vieren en het goede te doen voeden we deze hoopvolle levenshouding.”
De volgende keer
De volgende nieuwsbrief komt in week 20 uit. Daarin zal een lid van het Breed Moderamen van de classis zich voorstellen en wordt u op de hoogte gehouden over enthousiaste gemeenten die samen duurzaam gemeente willen zijn.
Door deze nieuwsbrief wil het Breed Moderamen van de Classis Groningen-Drenthe kerkenraden, predikanten, kerkelijk werkers en andere belangstellenden informeren over ontwikkelingen en activiteiten in en rondom de classis. Stuurt u deze nieuwsbrief gerust door naar alle kerkenraadsleden en anderen waarvan u denkt dat ze er belangstelling voor hebben.