De uitnodiging werd ook gedaan aan een tafel: de Praattafel in Buurtkerk De Fontein, een initiatief van Stadjers Hand in Hand. Je kunt aanschuiven als je wilt praten of hulp wilt bij bepaalde zaken. Een moslimvrouw die wel vaker aanschoof vroeg of we samen met tien moslims en tien christenen aan tafel wilden om een Iftarmaaltijd te delen. Na zonsondergang, na een hele dag vasten voor de moslims.
Ds. Alberte van Ess, predikant PG Groningen
Maan(d)kalender
Het schijnt slechts om de dertig jaar te gebeuren en vanaf dit jaar is het zover. De christelijke vastentijd en de islamitische ramadan zullen de komende jaren elkaar steeds meer overlappen tot ze daarna ook weer helemaal uit elkaar gaan lopen. De islamitische kalender is een maangebonden kalender, bestaande uit een jaar van twaalf maanden van 29 of 30 dagen. Doordat deze twaalf samen ongeveer 354 dagen duren, loopt deze kalender elk jaar tien tot twaalf dagen uit de pas met de ons bekende jaartelling.
De vastentijd is voor beide godsdiensten bij uitstek een periode van solidariteit en biedt daarom zeker in onze tijd unieke kansen. Ze hebben punten gemeen: het is een periode van onthouding, gebed, inkeer, ommekeer en terugkeer tot God. Maar er zijn natuurlijk ook verschillen. Dat kan ook niet anders met twee verschillende religies en tradities.
Vasten en vasten
Wat betreft de christenen spreken we van de veertigdagentijd als een periode waarin we ons voorbereiden en toeleven naar het Paasfeest, waarbij we vieren dat het leven sterker is dan de dood met de opstanding van Christus. In die tijd van bezinning daaraan voorafgaand richten we ons op de weg, de lijdensweg, die Jezus Christus is gegaan. Van oudsher wordt er daarom ook van lijdenstijd gesproken, waarin we ons ook solidair weten met allen die lijden in het leven van nu. Om je daarbij te bepalen, kiezen sommige christenen ervoor te vasten, als een hulpmiddel. Je bepaalt zelf welke vorm dit aanneemt. Het is afhankelijk van wat jou persoonlijk helpt bij jouw geestelijke weg van inkeer. Zo kan het variëren van het laten staan van een koekje of glaasje alcohol, of helemaal vasten, tot je onthouden van sociale media.
Een maand per jaar vasten is een van de vijf zuilen binnen de islam. Ramadan is verbonden met de maand waarin volgens de islam de eerste teksten van de Koran aan Mohammed geopenbaard werden. Om hun dankbaarheid daarvoor te tonen, vasten de moslims. Tijdens deze maand wordt er overdag, van zonsopgang tot zonsondergang, niet gegeten of gedronken, uitzonderingen daar gelaten. Dat gebeurt op een heel strikte wijze. Na zonsondergang, op een vast tijdstip, wordt het vasten verbroken en gebruikt men samen met de familie de iftarmaaltijd. Het is daarbij de gewoonte voor moslims om visite uit te nodigen. Dé gelegenheid om je buren of zelfs onbekenden uit te nodigen. En zo kwamen wij samen aan tafel in Buurtkerk De Fontein.
Iftarmee
Na zonsondergang werden we verwacht. Dat was op de bewuste avond 18 maart jl. na 18:30 uur. De maaltijd was grotendeels al bereid door moslimmannen en -vrouwen. Er schoven ook kinderen aan tafel. Als eerste werden we getrakteerd op een zoete lekkernij. Daarna volgde een complete maaltijd met linzensoep, kippenpootjes, gebakken aardappeltjes, rijst, boontjes en salade. Als laatste werden we weer getrakteerd op een zoete lekkernij, met koffie en thee.
Aan tafel ontstonden geanimeerde gesprekken. Onder ons bord lag een placemat met een aantal kernwoorden voor de ramadan – de maand van de barmhartigheid, zo stond er bovenaan. In het midden werd vermeld waar het initiatief vandaan kwam: de ‘Kunst van het samenleven’, een maatschappelijk dialoogplatform. In hun brochure leggen ze uit te willen bouwen aan duurzame relaties en samenwerking, waar ook plaats is voor verdieping. Een van de mogelijkheden zijn de iftarmaaltijden tijdens de ramadan, die dan ook op verschillende plekken in het land op deze manier werden gehouden: Iftarmee.
Feest na het vasten
Als dit nummer bij u op de deurmat ligt, is het vasten aan beide kanten voorbij. Voor de christenen al meer dan een week, met het Paasfeest op 31 maart. Voor de moslims eindigt het vasten op 9 april en volgt het Ramadanfeest.
Hopelijk is daarmee niet de wil en de intentie om samen rond de tafel te gaan voorbij. Het verlangen om dit volgend jaar weer te doen en met nog meer mensen werd al uitgesproken. Want de deelnemers van beide kanten waren enthousiast en positief. Een mooie kans om wederzijds begrip en saamhorigheid te bevorderen door samen aan tafel te gaan als mensen met verschillende achtergronden. Om zo solidair met elkaar te zijn in tijden van polarisatie. Om zo een teken te zijn van Gods liefde en vrijgevigheid.
Zo ook verwoord met een tekst, waar de maaltijd mee werd geopend, uit de islamtraditie. Woorden van Rumi, een dertiende-eeuwse Perzische dichter, jurist, theoloog en soefi-mysticus. Hij is ook bij de christelijke mystiek een bekende en geliefde denker en schrijver van meditatieve teksten.
Als je begint te stappen,
verschijnt de weg.
Voor wie liefheeft met hart en ziel
bestaat er niet zoiets als scheiding.
Niet degenen die dezelfde taal spreken,
maar degenen die hetzelfde gevoel delen,
begrijpen elkaar.
Je bent geen druppel op een gloeiende plaat.
Jij bent de hele oceaan, in één druppel.
Als je genade wenst,
toon dan genade aan de zwakken.
Wat je zoekt, zoekt jou.
Dit artikel verscheen eerder in Kerk in Stad 7 – 9 april 2024 – kerkinstad.nl.