Elke zondag klinkt er in onze kerken een oproep tot geven. Maar hoe komt dat collecterooster eigenlijk tot stand? Een toelichting op het collecte vanuit het College van Diakenen van de Protestantse Gemeente Groningen.
Michael Korte
Ieder jaar stelt het College van Diakenen een rooster op, dat door de wijkgemeenten van de Protestantse Gemeente Groningen gevolgd wordt. Het rooster wordt zorgvuldig samengesteld, zodat het recht doet aan de gezamenlijke roeping tot zorg en solidariteit. Het collecterooster bestaat uit alle zondagen van het kerkelijk jaar, aangevuld met diensten voor speciale gelegenheden. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld Goede Vrijdag.
Collectes in soorten
In het rooster wordt onderscheid gemaakt tussen een eerste en tweede collecte: eerste collectes hebben een diaconaal doel voor binnen- en buitenland, tweede collectes hebben een kerkelijk doel, voor binnen- en buitenland. Een wijkdiaconie kan er zelf voor kiezen om aanvullend een deurcollecte te houden, waarvan zij zelf het doel bepaalt. Deze collecte staat los van het collecterooster.
Criteria
De eerste collectes worden door het College van Diakenen bepaald. De tweede collecte wordt in overleg met het College van Kerkrentmeesters bepaald. Bij het kiezen van doelen voor de eerste collecte kijkt het College van Diakenen naar vier belangrijke criteria:
- Diaconaal karakter – Is het doel echt gericht op hulp en gerechtigheid?
- Betrokkenheid – Is er draagvlak in de gemeente én bij de ontvangende organisatie?
- Transparantie – Is duidelijk hoe het geld besteed wordt?
- Bestuurlijke kracht – Wordt de organisatie goed geleid en verantwoord?
Rol van wijkdiaconieën
Diakenen uit de wijkgemeenten kunnen zelf doelen aandragen en daarnaast wordt ook het landelijke rooster van Kerk in Actie meegenomen. Sommige doelen keren jaarlijks terug, omdat het College van Diakenen een bijzondere samenwerking heeft opgezet met zo’n stichting, zoals bijvoorbeeld de Voedselbank en kledingbank Maxima. In het rooster zijn ook zondagen ingepland waarop wijkdiaconieën zelf een collecte kunnen invullen. Dit is een mooie kans om bijvoorbeeld lokale noden onder de aandacht te brengen.
De verdubbelaar
Het College van Diakenen draagt financieel bij aan de collecten door de verdubbelaar. De opbrengsten van de collecten die worden gehouden voor Kerk in Actie (buitenland) vallen onder de verdubbelaar. Op deze manier draagt het college ook bij aan de problematiek buiten Groningen. Jaarlijks wordt in samenhang met de begroting bekeken of en in hoeverre de verdubbelaar in het komende jaar ingezet kan worden. Voor 2026 zal dit nog beoordeeld worden.
Goedkeuring en verspreiding
Op het moment dat het collecterooster is opgesteld wordt het beoordeeld door het College van Diakenen en de Algemene Kerkenraad. Na goedkeuring door het College van Diakenen en de Algemene Kerkenraad wordt het rooster verspreid naar de wijkdiaconieën. Ter ondersteuning ontvangen zij toelichtingsteksten bij de doelen. Zo kunnen de doelen tijdens de diensten worden toegelicht. De collectes zijn ook terug te vinden in Kerk-in-Stad.
Dit artikel verscheen eerder in Kerk in Stad 21 – 2025, www.kerkinstad.nl